Verkleintje

Mensen zeggen vaak niet wat ze bedoelen. Vaak is dat om te verdoezelen dat ze eigenlijk niet weten waar ze over praten, of omdat ze een verborgen agenda hebben. Dat gebeurt vaak op Harries werk. En soms durven mensen gewoon niet te zeggen wat ze echt vinden. Dat kom je eigenlijk overal wel tegen.

Harrie wil het vandaag even hebben over een derde vorm van draaikonterij, waarvan het lijkt dat niemand hem opvalt, maar waar Harrie helemaal allergisch voor is: het gebruik van verkleinwoorden. Voor de duidelijkheid zal ie een voorbeeld van dicht bij huis geven, dan is meteen duidelijk waar zijn allergie vandaan komt. Wordt en passant meteen wat duidelijker waarom Harrie weleens met Het Leven worstelt.

Harries moeder hield rond 1970 op met leven, al overleed ze pas in 2002. Rond 1970 ging Harries vader bij haar weg en die klap heeft ze nooit verwerkt. Om het leven op de moeilijke momenten wat draaglijker te maken, greep ze weleens naar de alcohol. Harrie gruwelt nóg, als hij denkt aan de gemiddelde zondagmiddag uit zijn jeugd, waarop zijn moeder aankondigde dat ze zin had in 'een wijntje', 'een sherrytje' of 'een portje'.

Dat klinkt gezellig: wijntje, sherrytje of portje. Het klinkt beter dan "Ik ga nu een fles wijn leegzuipen". Maar in het geval van Harries moeder was het eigenlijk wel gewoon hetzelfde. Vele wijntjes maakten gewoon een fles en Harries moeder rustte meestal niet voor zo'n fles leeg was.

Harrie heeft het idee dat het verkleinen van dingen steeds populairder wordt. Hij snapt het trouwens ook wel, want het is natuurlijk gewoon een prettig klinkende manier om te verbloemen dat er stront aan de knikker is. Je kunt bijvoorbeeld als vrouw wel zeggen dat je veel teveel gevreten hebt en daarom een kont als die van een molenpaard hebt ontwikkeld, maar het klinkt veel lieflijker als je zegt dat je 'een maatje meer hebt'. Omgekeerd is het als kledingwinkel commercieel gezien natuurlijk óók slimmer om je zaak 'Maatje meer' te noemen dan 'Dekzeilen voor dikke vrouwen', dat snapt Harrie best.

De commerciële mogelijkheden van verkleinwoordjes heeft ook Albert Heijn goed begrepen. Harries moeder kocht vroeger -als ze geen wijntje aan het drinken was natuurlijk- voor 10 gulden (zeg 4,50 euro) een mud aardappelen, wat volgens Wikipedia ongeveer 70 kilo was. Als grootgrutter word je in deze moderne tijden, waarin winstmaximalisatie centraal staat, natuurlijk erg verdrietig van dat soort prijzen. Daarom introduceerde Albert Heijn het 'kilo'tje aardappelen': een stuk of zes eigenheimers in een kek buideltje met een vriendelijk klinkende naam, die je voor anderhalve euro mee mag nemen. Ze smaken natuurlijk gewoon naar aardappel, maar het klinkt ontegenzeggelijk beter dan 'een mud èrpel'.

Anderhalve euro voor een kilo'tje aardappelen is 105 euro of 231 gulden voor een mud. Harries moeder zou acuut een borreltje hebben genomen als ze zo'n bedrag had moeten betalen.