Hoeveel groeven heeft een elpee?

Hoeveel groeven heeft een elpee? Met die vraag (en vooral met het antwoord erop) kon je in Harries beste jaren op feestjes voor heel even intelligent overkomen. Daar was dan wel een publiek voor nodig dat niet al teveel met muziek bezig was. 

Gelukkig nam ook toen al nam het gros van de mensen qua muziek genoegen met de eenheidsworst die via de radio werd verspreid. Als ze al eens een elpee kochten was dat van artiesten die ze dan weer van de radio kenden. Die elpee pakten ze dan tussen hun vette vingers vast, kwakten hem op hun Philips-platensloper en draaiden hem een paar keer. Nadenken over wat zo'n elpee eigenlijk was kwam niet in deze mensen op.

Maar in de tachtiger jaren werd de elpee in hoog tempo verdrongen door de cd. Wie toen nog op feestjes over elpee's begon werd beschouwd als bejaarde en kon erop rekenen dat hij een volgende keer niet meer zou worden uitgenodigd. 

Gelukkig zijn elpee's de laatste jaren weer helemaal hip. Zelfs Harries zoons snappen dat elpee's dingen zijn die een blijvende waarde hebben. CD's hebben ze nooit gekocht, maar in elpee's investeren ze wél. Toch weet Harrie zeker dat er op moderne feestjes nog véél minder mensen iets van elpee's weten dan vroeger. En dat geeft u de mogelijkheid om ook even de vlotte jongen uit te hangen bij dat soort gelegenheden. Moet u alleen zélf nog even het antwoord weten, maar dat zal Harrie u verklappen: het gros van de elpee's heeft 2 groeven: aan elke kant 1.

Veel mensen geloven dit niet. Als ze goed naar een elpee kijken zien ze immers héél veel lijntjes lopen. Zó veel, dat ze ze niet even snel konden tellen en dus geen antwoord konden geven. Die mensen hebben zich nooit gerealiseerd dat de groef op een elpee een spiraalvorm heeft. Die groef begint aan de buitenzijde van de elpee (de aanloopgroef) en spiraleert dan naar de binnenkant van de schijf toe. Daar eindigt de groef in wat de uitloopgroef wordt genoemd.

Natuurlijk zijn er ook wat (zeldzame) uitzonderingen, waarmee u op de genoemde feestjes nóg meer indruk kunt maken. Er zijn bijvoorbeeld elpee's die maar aan 1 zijde een groef hebben. De kant zonder groef kan dan worden gebruikt om de arm van de draaitafel mee af te stellen. Ook zijn er elpee's bekend die aan elke zijde twéé spiraalvormige groeven hebben. Elk van die groeven herbergt andere muziek. 

Maar natuurlijk zijn er altijd mensen op de feestjes die zullen blijven doormekkeren dat ze toch echt veel meer groeven op een plaatkant zien dan 1. Die mensen kunt u (als u ze beu begint te worden) toch gelijk geven, zonder zelf gezichtsverlies te lijden. Er zijn namelijk ook elpee's met (veel) meer groeven per plaatkant. Maar bij die elpee's zijn de groeven concentrisch aangebracht. Wie de naald van de draaitafel in één van die groeven zet zal alleen een repeterende melodie en/of tekst horen.

In een volgend college zal Harrie nog even terugkomen op de bijzonderheid van sommige uitloopgroeven.